Małe rzeczy mają znaczenie
Katarzyna Andrzejczyk-Briks
Dejan Sudijc w swojej książce Język rzeczy pisze: „Design pozostaje tak nieskończenie fascynujący, dlatego że stale zmienia swoje parametry i przedmioty zainteresowania. Może w nim chodzić o wymyślanie nowych kształtów, ale niekoniecznie, może chodzić o przedmioty, ale niekoniecznie”. Granice profesji projektanta stale się poszerzają. Pojawiły się nowe dziedziny: projektowanie jedzenia, doświadczeń użytkownika, innowacji społecznych. Zmianę, po sześćdziesięciu latach działalności, planuje też Stowarzyszenie Projektantów Form Przemysłowych. Ponieważ design nie ogranicza się dziś do projektowania form dla przemysłu, najstarsza w Polsce organizacja branżowa będzie się nazywała Stowarzyszeniem Projektowym SPFP. To znak czasu. Wzornictwo nie tylko wpływa na jakość naszego życia. Służy też innowacji. Jako takie budzi ogromne nadzieje. Jednak projektowanie przemysłowe na dużą skalę ma również ciemną stronę – zmiany krajobrazu, świat pełen śmieci, zanieczyszczenie gleby, wody, powietrza, ślad węglowy, jaki pozostawia nasza aktywność online. To gospodarka „zaprojektuj, wyprodukuj, kup, użyj, wyrzuć”. Dla wielu z nas informacje o zagrożeniach środowiskowych czy technologicznych są przytłaczające, widzimy przyszłość jako katastrofę. Ale pomiędzy dystopią a utopią jest jeszcze ścieżka realistycznego optymizmu. Wciąż mamy szansę sprostać wyzwaniom. Globalna zmiana, która miałaby nam zapewnić zdrowy, przyjazny i sprawiedliwszy świat będzie bardzo trudna. To zadanie na dekady. Wymaga współpracy wszystkich: projektantów, przedstawicieli biznesu oraz ich klientów. Lepsza przyszłość nie nadejdzie tak po prostu, ale będzie skutkiem obecnie podejmowanych decyzji. Będzie wynikiem projektowania. Łaciński imiesłów prōiectus oznacza to, co wysunięte, rzucone do przodu. Myślenie o przyszłości jest więc nieodłączną częścią pracy projektanta, który często wcześniej niż inni widzi potrzeby czy zagrożenia i szuka na nie odpowiedzi. Czasem zmiany, które wprowadza, są przełomowe. A czasem – niemal niewidoczne dla niewtajemniczonych, a jednak prowadzą nas one małymi krokami ku dużej zmianie.
„Lepsza przyszłość nie nadejdzie tak po prostu, lecz będzie skutkiem naszych decyzji, wynikiem projektowania.”
Narzędzia ogrodnicze PASTEL
producent: , rok
projekt: Kabo & Pydo
Zestaw narzędzi ogrodniczych PASTEL przeznaczony dla fanów upraw domowych (proj. studio Kabo Pydo) to łopatka, kultywator, widełki i motyczka. Wyglądają niepozornie, ale dzięki pomiarom antropometrycznym i zbalansowanemu środkowi ciężkości są wyjątkowo wygodne w użyciu, lekkie i poręczne. Nie poranią rąk. Brak wgłębień pozwala na łatwe czyszczenie powierzchni. Materiał jest matowy, miły w dotyku, a do tego trwały i wytrzymały. Projektanci pomyśleli o potrzebach różnych grup społecznych oraz o dobrostanie środowiska. W minimalistycznej konstrukcji narzędzi chodzi o estetykę, ale też o ograniczenie zużycia surowców i form wtryskowych użytych do produkcji. Oznacza to oszczędność dla producenta, mniejszą ilość odpadów, niższe koszty transportu i w efekcie mniej zanieczyszczeń środowiska, z którego korzystamy wszyscy. Ważna jest również przystępna cena produktu.
Przez dekady wiele grup społecznych było dla świata designu „niewidzialnymi użytkownikami”. Dziś odkrywamy, jak różnorodne są ludzkie ciała, potrzeby, możliwości, oczekiwania. Jak mało rzeczy jest zaprojektowanych na przykład z myślą o osobach starszych. Multifunkcjonalny pomocnik to torba na zakupy dla osób mających trudności z poruszaniem się (proj. Ewa Hiller we współpracy między innymi z Magdaleną Katana i Studiem Handsome). Silnik elektryczny pomaga przy wchodzeniu po schodach. Wygląd „Torby Borby” nie kojarzy się z urządzeniem medycznym. Produkt nie jest tani, więc seniorzy są zachęcani do dzielenia się nim. Dlatego dodatkiem do torby jest gra planszowa pomagająca rozpisać harmonogram użytkowania – daje okazję do spotkania się i budowania relacji. W czasach epidemii samotności są one na wagę złota. Projekt jest innowacją społeczną. Był testowany i ulepszany we współpracy z seniorami. Jak pisze Ewa Hiller: „Małe rzeczy mają znaczenie”. To ważne zdanie ma terapeutyczną moc w czasach niepokojących przemian. Pomaga uporać się z przerażającą wizją globalnych problemów, których samodzielnie nie rozwiążemy, przejść od stanu szoku do działania. Nie naprawimy świata od razu. Zacznijmy od małych rzeczy i małych zmian, od pierwszego kroku, od mikroskali.
- Elegancka konsoleta telewizyjna z naszej prywatnej kolekcji to prawdziwa perełka. Jej minimalistyczny design i precyzyjne wykonanie sprawiają, że to nie tylko mebel, ale także dzieło sztuki.” źródło: https://chat.openai.com
- Zdjęcie ze zbiorów prywatnych